gotu kola

Nazwa polska:  wąkrota azjatycka, tygrysie ziele, tygrysi pazur, pępownica azjatycka

Nazwa łacińska: Centella Asiatica Linn / Hydrocotyle asiatica
Nazwa sanskrycka/indyjska: Mandukaparni

Gotu Kola jest smukłą pełzającą byliną rosnącą wokół zbiorników wodnych, chociaż roślina ta czuje się najlepiej w rejonach wilgotnych to bywa także spotykana w słonecznych miejscach wokół kamieni lub kamiennych murów, do wysokości 700m n p m w zależności od otoczenia, gdzie rośnie - jej wygląd może być bardzo różny. Gotu Kola jest uważana za narodową roślinę Indii i Cejlonu, ale rośnie także w Chinach,  Indonezji, Australii, nad południowym Pacyfikiem, w Południowej i środkowej Afryce i na Madagaskarze. W zasadzie całe zioło, ze zbiorów trwających cały rok, jest lecznicze.

Gotu Kola to roślina lecznicza, od dawna stosowana w medycynie ludowej. Gotu Kola korzystnie wpływa na krążenie, poprawia pamięć, wzmacnia naczynia krwionośne. Nie przypadkowo lekarze nazywają ją „Jedzeniem dla mózgu". Oprócz tego Gotu Kola zawiera składniki niezbędne do wytwarzania kolagenu. Te unikatowe substancje na pozornie komórkowym podtrzymują zdolność organizmu do szybkiego odnawiania skóry i gojenia rozmaitych uszkodzeń (nieduże rany, oparzenia, rozcięcia). Gotu Kola wspomaga pracę mózgu oraz stymuluje działanie centralnego systemu nerwowego. Poprawia funkcje mentalne, ogranicza rozwój degeneracyjnych zmian w mózgu i układzie nerwowym. Posiada niezwykłe właściwości harmonizujące pracę lewej i prawej półkuli mózgowej.

W skład fitopreparatu Gotu Kola wchodzą:
-glikozydy (glikus - "słodki" + eibos - "rodzaj") - grupa związków organicznych, pochodnych cukrowych;
 a) saponiny (łac. sapo - "mydło"), mające właściwości wykrztuśne, przeciwzapalne i hormonalne; są zdolne do regulowania przemiany wodno-solowej i cholesterolowej;
 b) flawonoidy, przejawiające działanie żółciopędne, bakteriobójcze, przeciwskurczowe, kardiotoniczne(powiększają tonus mięśnia sercowego); chronią też przed radiacją i puchnięciem.
 c) Gorycze, gorzkie glikozydy, wzmacniające wydzielanie soku żołądkowego i jelitowego; poprawiajce apetyt i trawienie:
 -olejki eterowe, mających działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe i antymikrobowe oraz właściwości wykrztuśne, uspokajające i stymulujące apetyt i trawienie;
- smoły, mające działanie bakteriobójcze i przeciwrobakowe;
-alkaloidy, stosowane jako środek przeciwskurczowy, uspokajający, łagodzący bóle;
 -aminokwasy: glutaminowy, seryna, alanina, gistydyna i kwasy niezamienne (organizm nie może ich syntetyzować) - asparaginowy, treonina, lizyna;
- minerały: magnez, mangan, wapń, selen, cynk, sód;
-witaminy: A, Bl, B3, B6,C i K, prowitamina A (beta-karoten).

Gotu Kola nazywano "trawą pamięci". Ona działa uspokajająco na ośrodkowy układ nerwowy, zalecana jest przy schorzeniach psychicznych, schizofrenii, epilepsii, zaburzeniach nerwowych. Ułatwia krążenie w mózgu i zabezpieczenie jego tlenem, wzmacniając w ten sposób zdolności umysłowe, przyśpiesza procesy myślenia, poprawia pamięć, polepsza potencję, łagodzi ból głowy.
Zwalnia postępowanie choroby Parkinsona i Alzheimera. Łagodzi objawy amnezji i pomaga w okresie rekonwalescencji po udarach, wylewach.

W lecznictwie ludowym Gotu Kola było używane w Indiach od czasów prehistorycznych i jest identyfikowane jako zioło. 

W XIX w. Centella i jej wyciągi zostały wprowadzone do farmakopei indyjskiej, gdzie była zalecana do leczenia wszelkiego rodzaju ran, poprawy kondycji skóry, przy takich chorobach jak trąd, toczeń, wrzody żylakowate, egzema, łuszczyca. Obecnie ekstrakt z centelli jest doskonałym i bardzo cenionym składnikiem wielu preparatów kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji twarzy i ciała.
W medycynie chińskiej natomiast roślina Fo-Ti-Tieng (Gotu Kola) jest uważana za zioło długowieczności, gdyż regularnie zażywana opóźlina procesy starzenia.  Wygładza skórę i poprawia jej nawodnienie, zapobiega powstawaniu zmarszczek, redukuje cellulitis i przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej. 

Powoduje wzrost intensywności rozwoju naczyń krwionośnych wewnątrz tkanek oraz przyrost wytwarzania mucyny - jest to śluzowy składnik śliny, wydzielin żołądka i jelit oraz woreczka żółciowego, który ochrania te narządy przed działaniem enzymów trawiennych.

Preparaty Gotu-kola działają psychotonicznie, usuwają objawy znużenia i zmęczenia psychicznego. Normalizują nadciśnienie, działają przeciwobrzękowo przy niewydolności żylnej, poprawiają czynności naczyń włosowatych.

W Indiach Gotu Kola jest zalecana dzieciom, mającym problemy z koncentracją.

Wąkrotka pospolita - Centella vulgaris (Hydrocotyle vulgaris)
rosnąca m.in. w Polsce

Właściwości kosmetyczne ekstraktu z Gotu Kola: 
- stymuluje fibroblasty (komórki tkanki łącznej wytwarzające włókienka białkowe budujące tkankę, np. w skórze) do syntezy kolagenu i elastyny - wygładzenie zmarszczek, wzrost gęstości i elastyczności skóry, zapobieganie rozstępom;
- stymuluje bliznowacenie skóry i zmienia strukturę blizn (np. rozstępów) - wygładzenie i zmniejszenie ich przebarwienia;
- stymuluje syntezę kwasu hialuronowego - wzrost nawilżenia i napięcia skóry;
- działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie - przyspiesza leczenie ran, oparzeń, wyprysków, zmian trądzikowych;
- stymuluje krążenie i działa przeciwobrzękowo - profilaktyka i leczenie cellulitu;
- wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych - profilaktyka obrzęków i cieni pod oczami; pielęgnacja cery naczynkowej;
- wzmacnia skórę głowy, przyspiesza wzrost włosów;
- łagodzi ukąszenia owadów 

Informacje dodatkowe:

Wąkrotkę krajową i azjatycką zaleca się w dawce 2 g rano i w południe (jako sproszkowane ziele Herba Hydrocotylae), 5-10 ml nalewki wąkrotkowej Tinctura Hydrocotylae 1:5 rano i w południe. Napary 2-3% wypić od rana do popołudnia. Zalecane niekiedy napary z połowy łyżeczki na szklankę wrzątku, czy dawki ekstraktu rzędu 100 mg dziennie nie są skuteczne i mogą być potraktowane raczej jako placebo. Można stosować równocześnie z kofeiną, lecytyną, cynaryzyną, teobrominą, hiperycyną, karnityną, kamforą, tauryną i witaminami oraz aminokwasami.   Połączenie preparatu z witaminami grup A, C i E oraz cynkiem wzmacnia jego oddziaływanie.  Nie łączyć z hordeiną, strychniną, kulczybą, aminkiem egipskim, lobeliną i winkaminą.

Przeciwwskazania:  

Gdy masz niskie ciśnienie krwi (zawarte w gotu kola związki czynne obniżają ciśnienie krwi). Gdy jesteś lub przypuszczasz, że jesteś w ciąży lub karmisz piersią. Kobiety w ciąży i okresie karmienia piersią nie powinny przyjmować doustnie preparatów zawierających wąkrotę azjatycką.

Ostrzeżenia: Uwaga! Przyjmowanie doustnych preparatów zawierających wąkrotę azjatycką w późnych godzinach popołudniowych może powodować bezsenność.

Źródło: dbajozdrowie, indyjskie-recepty, herbonlife, lalbavita, luskiewnik, mazidła